Müjde Işıl Boynuz kulağı geçecek mi, birinci sinemayla söylemek sıkıntı lakin ortada geleceği parlak bir sinemacı olduğunu görmek mümkün. Cafer Panahi’nin oğlu Panah Panahi’nin yönettiği birinci uzun metraj olan “Hit the Road/Yola Devam”da bunun ipuçları var.
Başından sonuna bir yol öyküsü var karşımızda Anne baba ile büyük ve küçük içerenköy Escort erkek kardeşten oluşan dört kişilik bir aile sonradan kiraladıklarını öğrendiğimiz bir otomobille yoldalar Küçük kardeş çok yaramaz ve çokbilmiş Abinin yüzünde ise hüzün ve kaygı var Babanın bacağı kırık görünüyor ataköy Escort annenin ise dik durmaya çalışsa da kalbi kırık Yol aldıkça ailenin hayatının en sıkıntı vakitlerinden birini yaşadığını anlıyoruz
Senaryoyu da yazan Panah Panahi sayfaları çevrilerek okunan kitap misali bir sinemaya Beylikdüzü Escort imza atmış Sinemanın başında bu kıssanın bir hayal mevtten sonraki bir seyahat ya da arafta kalma hâli olduğunu zannedebilirsiniz Sık sık vefattan bahsedilmesi de değerli Aslında ailenin yaşadıklarından anlıyoruz ki Serdivan Escort bu aslında hepsinin toplamı Zira farklı düşecek bir aile kelam konusu olan Ailenin büyük oğlunu yolcu etmek için bir aradalar Tahranlı bu ailenin neden büyük oğullarını yurt dışına kaçak geçirmeye çalıştıklarını net olarak açıklamıyor sinema Bunun politik bir neden olduğunu iddia etmek mümkün Panahi nin asıl odaklandığı aile bireylerinin bu ayrılıktan nasıl etkilendiğini anlatmak Öyküyü dramatize etmemek için ihtimam gösteriyor Kıssanın en hüzünlü iki anında genel plana geçiyor Mizah özellikle küçük kardeşin zıvanadan çıkmış hâlleri ve babanın ona reaksiyonlarında besleniyor Yolda karşılaştıkları bisikletçinin kurnazlığı da
Anne ile büyük oğulun münasebeti ise kıssanın duygusal boyutunu üstleniyor Panahi kamerasını tek bir karaktere odaklamamaya çalışıyor lakin Pantea Panahiha nın muvaffakiyetle canlandırdığı anne kıssada daha geniş bir yer hak ediyor keza büyük oğul da Zira merak ögesi daha çok onların üzerine heyeti
İran da sinema çekmesi ve yurt dışına çıkması yasaklanmış bir sinemacının oğlu ve bu olayın tehdit ögesi olarak kullanılmaması için ülkesini terk etmiş bir ablanın kardeşi olarak Panah Panahi kıvamlı lisanı ile İran sinemasına tazelik getiriyor birinci sinemasıyla Bir de ipucu Birtakım sahnelerde Nuri Bilge Ceylan sineması izliyormuş üzere hissedebilirsiniz
Asgari Farhadi ye karşı
İran sinemasının son devirdeki en yaratıcı sinemacıları aslında birbirine tezat anlayışla sinema çekiyor
Abbas Kiarostami Muhsin Mahkmalbaf Mecid Mecidi Cafer Panahi İran sinemasını bugüne gelmesinde ve dünya sinemasını da etkilemede usta sınıfındalar Bazen çocuklar üzerine heyeti senaryosunda öykünün kendisinden fazla hayatın ritmini ve algısını önceliklendiren doğal ki baskılarla yasaklarla boğuşurken sembollere yükledikleri manalarla bunları aşmaya çalışan bir sinema lisanı oturttular
Asghar Farhadi ise 10 seneyi aşkındır neredeyse tek başına İran sinemasıyla özdeşleşmiş durumda Oscar dan Altın Ayı ya kadar her statüde kabul ve takdir görüyor Son sineması Kahraman için intihalle suçlansa da o bunu reddediyor yarattığı lisanın efsanesi bitecek üzere görünmüyor Farhadi kendine has bir senaryo matematiği kurdu ve bu onun markası oldu Farhadi nin güçlü kalemi karakterleri ve olayları adım adım çözülen bir bulmaca olarak sunuyor Her açılan kilit veya açığa çıkan sır bir oburunun anahtarı oluyor Yarattığı karakterlerin yalnızca İran da değil her toplumda bir karşılığının olabilmesi Farhadi nin lisanını evrenselleştiriyor
Peki her şey göründüğü kadar mükemmel mi Kendisi kabul etmiyor hayranları da bu yaklaşıma sıcak bakmıyor fakat Farhadi sinemalarının bayan karakterleri çoğunlukla problemli Bunu kör parmağım gözüne yapmıyor ancak hissettiriyor Bayan karakterler bariz biçimde makus olarak yansıtılmasa da aksiliklere neden oluyor Elly Hakkında da bayanın sakladığı sır Bir Ayrılık ta tekrar bayanın boşanmak istemesi makûs olayların başlangıç nedeni mesela Farhadi erkekleri kurban olarak kodluyor ve seyircinin onlar için üzülmesini önemsiyor Bayanların İran toplumunda yaşadığı kısıtlamalardan fazla bundan erkeklerin gördüğü ziyanı anlatmayı tercih ediyor
Farhadi nin antitezi bir sinemacı da var Ali Minimum Farhadi den 10 yaş küçük 1982 doğumlu Şimdi Farhadi kadar varlıklı filmografisi yok lakin Kaybolma ve Yarına Kadar isimli iki sinemasıyla bile kaygısını açıkça söz ediyor Kaybolma yaşadıkları münasebet sonrası kanaması durmayan genç kız ile onun erkek arkadaşının hastane hastane dolaşmasını takip ediyor Karşılarına daima ahlaki ve bürokratik mahzurlar çıkıyor Yarına Kadar da ise evlilik dışı bağlantıdan çocuk sahibi olan ve bunu ailesinden gizleyen genç bir bayanın tek bir gününe odaklanıyor O bir gün boyunca bebeğini emanet edeceği birisini bulmaya çalışıyor genç anne çocuğuna sahip çıkmayan baba da dâhil Ali Taban iki sinemasında de İran da bayanın özgür iradesiyle var olmasının zorluklarını ajite etmeden ve tansiyonu yükselterek anlatıyor Bayanlar günahsız erkeklerin başını yakan sebepler değil onun sinemasında tam bilakis toplumun ikiyüzlü ahlakçılığının kurbanı Seyirciye çözülecek bulmaca değil çözülmesi gereken toplumsal meseleleri gösteren Ali Minimum sanatta kaçak güreşmemenin güçlü bir örneği
