Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – İnsülin pompaları tüm dünyada diyabet tedavisinde kan şekerinin olağana yakın seviyelerde tutulması için iğne tedavisi yerine kullanılıyor. Ancak bir insülin pompasında geçtiğimiz yıl meydana gelen güvenlik açığı, hastaların hayatını tehdit edecek ölçüde akınların olabileceğini gözler önüne serdi. Güvenlik açıkları sebebiyle saldırganların hastalara çift doz ilaç verebileceği ortaya çıkınca, güvenlik alanındaki bu ihmallerin korkutucu boyutu tartışmalara sebep oldu. Kalp pilleri ya da daha yeni teknolojilerle üretilen tıbbi aygıtların risk altında olup olmadığı merak konusu. Uzmanlar, insan cebeci escort hayatının kelam konusu olduğu bu aygıtlarla ilgili, güvenlik tedbirlerinin artırılması gerektiğini savunuyor.
Sadece kalp pilleri ve insülin pompaları değil, öteki birçok tıbbi aygıt yazılım içeriyor ve bilgi paylaşmak için internete, hastane ağlarına, cep telefonunuza yahut öbür aygıtlara bağlanabiliyor. Yeni teknolojiler implante edilebilir, giyilebilir yahut konutta, sıhhat bakım ortamlarında kullanılan tüm farklı cinsteki aygıtlara uygulanabiliyor.
SALDIRIYLA HASTALARA UZAKTAN ÇİFT DOZ VERİLEBİLİR
Geçen yıl yapılan bir araştırma, sıhhat kuruluşlarının yüzde 80’inden fazlasının son 18 ayda IoT yani internete bağlı aygıtlarda güvenlik olaylarıyla karşılaştığını çukurambar escort ortaya koydu. Uluslararası pazarda çok satılan bir insülin pompasında 2021’in ağustos ayında tespit edilen güvenlik açıklarının, siber saldırganların hastalara uzaktan çift doz ilaç vermelerine mümkün kıldığını ortaya çıkardı. Ayrıyeten araştırmacılar, siber saldırganların kalp pilinin temel fonksiyonlarını değiştirebileceğini ve böylelikle hastanın hayatını tehlikeye atabileceğini söz ediyorlar.
2017 yılında yaşanan WannaCry isimli siber hücumda, makûs emelli yazılım bin 200 teşhis aygıtına bulaşmış, yazılımın yayılmasını önlemek için öbür birçok hastane departmanı süreksiz olarak hizmet dışı bırakmıştı. İngiltere’deki beş hastane de acil servisini kapatarak demetevler escort hastalarını yönlendirmek zorunda kalmıştı.
2025’E KADAR YÜZDE 42’LİK BÜYÜME BEKLENİYOR
Finlandiya’da 2021 yılında dört farklı sıhhat kurumunda radyoterapi gören kanser hastalarının, yapılan siber hücum sonrası randevularını yine planlamak ve ileri bir tarihe ertelemek zorunda kalması da tıbbi aygıt güvenliğinin değerine dikkat çekmişti.
Bu sıhhat kuruluşlarının uğradıkları ataklar, sadece elektronik sıhhat kayıtlarına erişimi devre dışı bırakmakla sonlu kalmıyor. Hastaların tıbbi aygıttan belli bir tedaviyi alamamasına neden olacak formda bir kesintiye de sebep olabiliyor. Dünya Ekonomik Forumu, geçen yıl “Sağlık hizmetleri siber güvenliğini güçlendirmezse, dikmen escort yakında kritik durumda olabilir” uyarısında bulundu. İnternete bağlı tıbbi aygıtların 2025 yılına kadar ek yüzde 42 oranında büyümesi beklenirken, sıhhat hizmeti alınabilecek yerlerin sayısı da artıyor.
SALDIRILAR 2021 YILINDA YÜZDE 40 ARTTI
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Siber Güvenlik Uzmanı Can Sobutay, “Birçok araştırma, sıhhat dalındaki siber akınların 2021 yılı artışını yaklaşık yüzde 40 olarak gösteriyor. Bir tıbbi aygıtın yazılımı olduğu ve kablosuz/kablolu bir irtibata bağlı olduğu her durumda, rastgele bir meseleye karşı çok dikkatli olmak çok kıymetli. Bu eserlerin gerisindeki elvankent escort yazılım, tüm teknolojiler üzere bilhassa aygıt daha eskiyse ve siber güvenlik düşünülerek oluşturulmadıysa, siber tehditlere karşı savunmasız hale gelebilir” diyerek ihtarlarda bulundu.
Yakın gelecekte sıhhat dalında devam eden tehditlerin olacağına dikkat çeken Can Sobutay, “Bu tıp tehditlerin olması, kuruluşların riskleri azaltması ve 2021’deki sayısız siber güvenlik olayından ders çıkarması için değerli. Güvenlik konularını en başından itibaren eserin merkezine koymak gerekir. Sıhhat kuruluşlarının bilhassa altyapıyı teminata almak, güvenlik açıklarını yamalamak ve sistemleri güncellemek için siber güvenliğe yatırımlarını artırmasının yanı sıra gerekli siber emek escort güvenlik şuurunu artırmak için işçi eğitimleri vermesi de kritik kıymete sahip” dedi.
‘KALP PİLLERİ İNTERNET ORTAMINDA AYARLANABİLİR BİR ŞEY DEĞİL’
Günümüzde bilhassa kalp pillerinin çok fazla etkilendiği istikametinde bir bulgu olmadığını lisana getiren Kalp Damar Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, “Aslında kalp pilleri internet ortamında ayarlanabilir bir şey değil. Yalnızca kendi aleti vasıtasıyla yani sol kürek kemiği altından onun üzerine koyulup da alete bağlandığı vasıtayla bilgisayar ortamı üzerinden kalp piline ulaşılır ve oradan ayarlanır. Öteki türlü hiçbir formda ayarlanmaz eryaman escort ve ayarları değiştirilemez” halinde açıklamalarda bulundu.
Hastaların kendilerini gerilime sokacakları bir durum olmadığına değinen Prof. Dr. Barış Çaynak, “Dikkat etmeleri gereken özel bir durum yok fakat genelde biz bu hastalara cep telefonlarını bilhassa kalp pillerine yakın tutmamayı öneririz. Bilhassa çok fazla X-ray aygıtlarından geçmemelerini de söylüyoruz fakat bunlar bile bu çağdaş teknolojide çok büyük bir bozukluk yaratmaz” diye konuştu.
‘KALP PİLİNİN RİTİM AYARI BOZULURSA KALP DURABİLİR’
Kalp pillerinin internete bağlı olmadığını ancak insülin pompalarının bu biçim bir irtibata gereksinim duyduğunu söyleyen esat escort Prof. Dr. Barış Çaynak, “Siber akında ortamdaki her türlü kendi kendine çalışan elektronik aletlerin ayarları bozulabiliyor yahut durabiliyor. Kalbin ritmi yalnızca pile bağlı olan bir hastada onun ritim ayarı bozulursa, hastanın kalbi durabilir. Bu türlü bir bozukluk olabilir. Lakin bu küresel bir şey değil. Yani bütün dünyayı etkileyen bütün Türkiye’yi, bütün İstanbul’u etkileyen bir şey değil. Kalp pilleri direkt kabloyla bağlıdır. İnsülin pompaları ve insülin aygıtları biraz daha internet bağımlı işlerdir. Bütün internet ağını ve kablolu ağı bozacak bir etimesgut escort sistem varsa ki bu 100-200 metrekarelik bir alanda olabiliyor, bu hakikaten kalp pillerini bozabilir lakin kalp pili hastalarının bunun için bir gerilime girmesi gerekmediğini düşünüyorum” diyerek her iki tıbbi aygıt ortasındaki farkı ve riskleri sıraladı.
‘KALP PİLİ KULLANAN ŞAHISLARIN PARANOYA YAPMASINA GEREK YOK’
“Herhangi bir yerde internet ağının olmamasının ya da bozulmasının, kalp hastalarının pillerinin de bozulması manasına gelmiyor” diyen Prof. Dr. Barış Çaynak, “Bunlar konutundan çıkmasın, kımıldamasın manasına gelmiyor. Kalp pilleri kabloyla kalbe bağlı, kendi bataryası olan, pili olan etlik escort sistemler. Bunlar bu formda internet ortamından manipüle edilen işler değil. Kalp pili kullanan hastalar daha inançlı ve kalp pil teknolojisi daha eski bir teknoloji. İnsülin pompası teknolojisi apayrı bir teknoloji. O yüzden kalp pili kullananların bu türlü bir risk altında olduklarını düşünmüyorum. Bu türlü bir paranoyaya gerek yok” vurgusunu yaptı.
İLK AKIN 2015 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Medjacking ismi verilen ve hastalara direkt ziyan vermeye yönelik bu hücumların birinci defa 2015 yılında yapıldığı biliniyor. Güvenliği olmayan ve belirli bir amaç doğrultusunda yapılmayan bu ataklar, ilerleyen yıllarda farklı emellerle ve daha gelişmiş bir halde yapılmaya başlandı. 2017 yılına gelindiğinde saldırganların daha karmaşık yapılar kullanmaya başladıkları da gözlemlendi.
‘ÖNLEMEK İÇİN KİMİ SÜREÇLERİN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKİYOR’
“Özellikle pandemi devrinde tüm dünyada sıhhat çalışanının virüs hücumlarına odaklanması nedeniyle bu kesimde siber saldırganlara daha uygun bir ortam bırakıldığı anlaşılıyor” diyen idare bilişimi alanında çalışan Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Özkan, sıhhat bölümünü etkileyen en kıymetli siber güvenlik bahislerinin başında kimlik avı, fidye yazılımları, data ihlalleri, içeriden tehditler, DDoS atakları ve bulut tehditlerinin geldiğini söyledi. Sıhhat dalında güvenlik açıklarını önlemek için birtakım süreçlerin kurumsal bazda yerine getirilmesi gerektiğinin de altını çizdi.
Bir güvenlik kültürü oluşturulmasına yönelik olarak, bilhassa siber güvenlik ve farkındalık eğitimlerine ağır yer verilmesi gerektiğinin ehemmiyetine vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Özkan, “Teknoloji değişimleri mümkün tüm tehditleri göz önüne alarak tasarlanmalı, sistemler ortası uyumluluklara dikkat edilmeli. Tüm bilgisayar sistemlerinin siber güvenlik yazılımlarıyla müdafaa altına alınması kelam bahsidir. Kritik tıbbi aygıtlara olan tehditleri azaltmak için bilgisayarların işletim sistemlerini yükseltme alternatifini kıymetlendirmekte fayda var” ayrıntısını paylaştı.
‘KABLOSUZ BAĞLANTIYLA BAĞLI TÜM AYGITLARDA TEHLİKE VAR’
Sağlık hizmetlerinde insülin pompalarına yapılan akınlar bu bölümün ilgisini epey çekmiş olsa da, taarruzların sırf bu aygıtlara yapılmadığını vurgulayan Özkan, “Uzaktan denetim gereksiniminde olan, kablosuz irtibatla bağlı tüm sıhhat aygıtlarında emsal tehlike gözlemlenmiştir. Bunların bir örneği manzara aygıtlarına yapılan ataklardır. Sıhhat kurumlarında çoklukla imaj üniteleri hastanenin genel bilgi sistemi ile entegre olduğundan, manzara ünitelerine sızan bir saldırgan burayı bir ‘arka kapı’ olarak kullanarak hastanenin hayati tüm bilgi kaynaklarına erişim imkanı elde edilebiliyor” dedi.
Defibrilatör ismi verilen durmuş yahut durmakta olan kalbe muhakkak bir müddet ve muhakkak bir ölçüde elektrik akımı vererek, kalbi olağan kardiyak ritmine kavuşturmak gayesiyle kullanılan aygıtların, bağlı olduğu bilgisayar sistemine yapılan hücumların da olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Özkan, bu taarruzda aygıtın ayarlarının değiştirilerek hastanın sıhhatinin önemli biçimde tehdit edilmesinin mümkün görüldüğünü lisana getirdi.
“Sağlık aygıtlarından birine erişmek için onun bağlı olduğu bilgisayarı ele geçirmenin ekseriyetle saldırgan açısından kâfi olabileceğini söyleyebiliriz” diyen Özkan kelamlarını şöyle noktaladı: “Kablosuz data bağlantısının geçerli olduğu ortamlarda bu tehlike her vakit vardır. Böylelikle o aygıtı kullanan hasta tehdit altına girer. Fakat saldırgan bununla yetinmeyip, ele geçirdiği bilgisayarı kullanarak onun bağlı olduğu sıhhat kurumunun tüm bilgisayar sistemlerine sızabilir. Böylelikle çok daha büyük tahribatlara ve sonuçlara neden olabilir.”
